بایگانی ماهیانه: نوامبر 2012
پاسخ به نقی حمیدیان / دامون سروی
ارکس، محک اندیشه را عمل اجتماعی دانست و اگر کسی مارکس را تنها یکی از مراجع قدیمی بداند نه بزرگترین اندیشمند عصر حاضر، آنگاه دست کم به سخن سنجیده خودمانی” به عمل کار بر آید به سخندانی نیست” توجه کند تا دریابد بی پایه سخن نگوید.
تصور کنید پس از سده ها استقرار سرمایه داری در جهان ، نظریه پردازانش گوش مردم دنیا را پر کردند که: جز این نیست. اما کمونیستها نشان دادند که جز این هم هست. سرمایه داری از پس شکستها و پیروزی ها به نظم دلخواهش رسید و حالا نقی حمیدیان می خواهد بگوید این شکست، واپسین مجال چپ است و به بهانه اینکه ریشه از بن بر آمده و فاتحه مارکسیسم لنینیسم خوانده شده دستها را بالا برده و گویا پیرو می خواهد. البته این نخستین بار نیست که از شکست قطعی چپ گفته می شود و بی گمان نقی حمیدیان ( با همه احترام و فرود آوردن سر در برابر پیشینه سیاسی اش) نباید گمان کند که تلاش زیادی برای پردازش این فرضیه کرده است. در انقلابات دمکراتیک و مردمی که چپ ها مستقیم یا در پشتیبانی از رهبران دمکرات حضور داشته اند پس از سرکوب انقلاب و اغلب کشتار کمونیستها و آزادی خواهان ، نظریه پردازان سرمایه داری وابسته و ارتجاع همواره فریاد برداشته اند که فاتحه چپ خوانده شد. ولی باز در مجالی دیگر آنها سر بر آورده اند و یا به شکلی نظم ظالمانه سرمایه داری به چالش گرفته شده وهرگز نمی توان باور کرد این چالش را احزاب سوسیال دمکرات( هر چند اغلب مورد پشتیبانی کمونیستها بوده اند) بر می انگیزند. ادامه خواندن Continue reading
چپ آن است که خود می گوید!/ ف. تابان
اگر بتوانیم خود را از «گفتمان من» نجات دهیم و یا دست کم آن را تا حدودی تعدیل و تضعیف کنیم، آن گاه در خواهیم یافت که «گفتمان مشترک» بین ما چپ ها بیش از آن است که غالبا به آن توجه می کنیم. در اینجا من «گفتمان کلان» یا همان «گفتمان سوسیالیستی» را مدنظر دارم. نباید تاکتیک های معین و روزانه و یا حتی میان مدت سیاسی را با این گفتمان کلان یکی کرد
«افول گفتمان چپ» در کشور ما و در سطح جهانی امری واقع شده و مورد توافق است که احتیاج به بحث ندارد. آن چه احتیاج به گفتگو پیرامون آن هست، چگونگی برخورد ما با شکست ها و ناکامی های چپ در چند دهه ی اخیر است که می تواند راه ما را برای آینده تا حدودی روشن کند.
در این زمینه چند نوع برخورد و جریان قابل ملاحظه است. ادامه خواندن Continue reading
شکست “چپ”!نه بحران “چپ”؟/ نقی حمیدیان
پیشرفت و ترقی و برای شناخت علل تفرقه و تشتت در صفوف جنبش چپ ایران و نجات از بن بستی که سالها است در آن بسر میبرد، باید مستقیماً به سراغ بنیادهای سیستم نظری و سیاسی آن رفت.
چپ ایران در طول چند دهه موجودیت خود تحت تأثیرهمه جانبه جهانبینی و ایدئولوژی مارکسیستی- لنینیستی قرار داشت. بر این باور بود که تنها با این جهانبینی میتواند واقعیت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ایران و جهان را مورد شناسائی قرار دهد. همه ابتکار و خلاقیت فکریاش نیز این بود که این جهانبینی را با شرایط مشخص کشورمان به اصطلاح “خلاقانه” منطبق کند! چپ ایران معتقد بود که مارکسیسم- لنینیسم یگانه “جهان بینی علمی و انقلابی” دوران است. از این رو میکوشید با تجهیز هر چه بیشتر به آن همه پدیدهها و تحولات و دگرگونیهای عینی و ذهنی ایران و جهان را شناخته و برای آن راه حلهای روشن و قطعی به دست آورد. ادامه خواندن Continue reading
فولِ «گفتمانِ چپ» در ایران / رضا پرچی زاده
حدود یک سالِ پیش در گفتگویی خصوصی با دوستی از چپی های قدیم به ایشان گفتم که «گفتمانِ چپ» (Discourse of the Left)، علی رغمِ تمامِ پتانسیل های مثبتِ آن، مدتهاست که در عرصه سیاسی/اجتماعیِ ایران به محاق رفته، و بدین ترتیب جامعه را از مزایای ممکنِ خود محروم کرده – که به نظر من یکی از دلایلِ اصلیِ وضعیتِ نا-به-سامانِ حاضر در مملکتِ ایران می باشد؛ فلذا باید این گفتمان را در ایران «نو» کرد. از قضا ایشان هم با من موافق بود و از این پیشنهاد استقبال کرد. با این وجود، این اشتیاقِ ما به تلاش برای نو کردنِ گفتمانِ چپ در ایران در حدِ همان موافقت مان در جریانِ آن گفتگوی خصوصی باقی ماند؛ چرا که در سالی که در پی آمد بنده به ناگزیر درگیرِ مسائلِ دیگری در صحنه سیاسیِ ایران شدم که مرا از تمرکز بر روی گفتمانِ چپ بازداشت، و به قول سعدی: «دریغا که مشغولِ باطل شدیم/ز حق دور ماندیم و غافل شدیم!» ادامه خواندن Continue reading
چپ در صحنه/ کمال اطهاری
موضوع این یادداشت دعوت به مطالعه تجربه ی کشور برزیل برای یافتن راهبردهای توسعه ی اجتماعی و سیاسی کشور خودمان است. چرا که گذشته از نقاط ضعفی که بیشک در آن وجود دارد، اکنون برزیل مشخصات پایهی یگ الگوی توسعه ای را- از وجوه مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی – در مقایسه با دیگر کشورهای جهان دارد. چرا که میدانیم برزیل در زمان بحران اقتصادی کنونی جهانی بیشترین رشد اقتصادی را داشته و اکنون در کنار چین و هند جزو قدرتهای درجه اول اقتصادی جهان محسوب میشود. از سوی دیگر، از لحاظ اجتماعی نیز توانسته مقولات نوینی رامانند «حق به شهر» به حقوق اجتماعی خود در قانون اساسی بیفزاید. همچنین میتوان به معرفی شهر سبز «کوریچیبا» اشاره کرد و یا ساماندهی و تواناسازی سکونت گاه های غیر رسمی در چارچوب «بودجهریزی مشارکتی»، که همگی مانند حق به شهر در اسناد سازمانهای بین المللی الگوبرداری شده است، ادامه خواندن Continue reading
چشم انداز وحدت سه سازمان چپ / اخبار روز
وحدت، آرزوی دیرینه ای است که در میان چپ های ایران همواره وجود داشته است. هر چند هیچ سازمان و حزب چپ گرایی نیست که با این خواسته ی دیرینه مخالفت کند، اما پراکندگی و جدایی هنوز حرف اول را در میان چپ گرایان ایرانی می زند و روند انشعاب ها چشمگیرتر است. سه سازمان چپ کشور که خود را باورمند به «سوسیالیسم و دموکراسی» معرفی می کنند، عزم تغییر این جهت را کرده اند و مشغول گفتگو و رایزنی پیرامون وحدت در یک سازمان واحد سوسیالیستی هستند. نمایندگان سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)، سازمان اتحاد فدائیان خلق ایران و شورای موقت سوسیالیست های چپ ایران، از مدت ها پیش گفتگوهایی را به این منظور آغاز کرده اند.
سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت) در کنگره ی یازدهم خود که در فروردین ماه جاری در برلین برگزار شد، موضوع وحدت چپ و به طور مشخص وحدت سه جانبه را در دستور کار خود قرار داده و در این مورد قطعنامه ای را به تصویب رساند. ادامه خواندن Continue reading
جایگاه چپ در جامعه و سیاست ایران / سهراب مبشری
تلاش سازمان اتحاد فداییان برای گشودن باب مباحثی درباره جایگاه چپ در جامعه و سیاست ایران، با ارزش است. شما پرسشهایی در دو دسته طرح کرده اید که من ترجیح می دهم به برخی از پرسشهای دسته نخست پیرامون گفتمان چپ بپردازم. از نظر من این بحث مقدم است بر دسته دیگر پرسش ها که به راه حل های عملی غلبه بر پراکندگی سازمانی چپ ایران مربوط می شود. پراکندگی سازمانی، معلول ناروشنی چهره چپ است. ادامه خواندن Continue reading