چپِ دگر در برابر سه پرسش بنیادین / شیدان وثیق

سهمیه‌ی به پروژه شکل‌دهی «تشکل بزرگ چپ»
چپِ دگر  در برابر سه پرسش بنیادین

متن کوتاه زیر را به مناسبت «کنفرانس برای شکل‌دهی تشکل بزرگ چپ» در ۴ فوریه ۲۰۱۲ در کلن تهیه کرده بودم که فرصتِ طرح آن‌ را نیافتم. اکنون، با انتشار فراخوان برای مشارکت در روند شکل‏ دهی تشکل بزرگ چپ و آغاز فرایند گقتگو‌ها برای شکل‌دهی وحدت نیروها و فعالان وفادار به چپ سوسیالیستی و ایده‌ی رهایی، این گفتار ناخوانده را با اصلاحات و تغییرات و اضافاتی در اختیار تارنمایی که بدین منظور ایجاد شده است قرار می‌دهم، با این امید که سهمیه‌ای تأمل‌برانگیز در این راه به شمار رود. ادامه خواندن Continue reading

چپ ایران و ارزیابی نادرست از یک شکست تاریخی / م. چشمه

سخن ناروائی نیست اگر گفته شود که چپ ایران علیرغم فداکاریها و قربانیان زیاد، و البته پاره ای دستاوردها، در طی یک قرن گذشته در عرصه سیاست ایران آنچنان تأثیر مثبتی نداشته است. این چپ در مواردی دچار اشتباهات استراتژیک شده و اکنون نیز بصورت اردوگاهی نامتجانس و پراکنده عملاً نه تنها در رهبری جنبش آزادیبخش مردم ایران قرار ندارد، بلکه کاملاً توسط نحله های دیگر سیاسی تحت الشعاع قرار گرفته است. به باور من عامل اصلی نابسامانی اردوگاه چپ عدم ارزیابی صحیح از شکست ایدئولوژیک تاریخی آنست. ادامه خواندن Continue reading

چپ: گذشته و آینده / احمد هاشمی

شکی در این نیست که چپ در ایران و جهان در بحران به سر می برد برای آسیب شناسی این بحران باید پاسخ مناسبی برای این سوال ها پیدا نمود:
نقاط ضعف چپ ها چه بوده و کدامیک از آنها هنوزبه قوت خود باقی است؟
نقاط قوت چپ ها چه بوده و کدامیک از آنها در شرایط کنونی اعتبار خود را حفظ نموده اند؟
این سوال امروزه چه کسی چپ تلقی می شود ؟ سوالی است که پاسخ به آن در عین سادگی بسیار دشوار است.
پاسخ ساده آن این است کسی که به زندگی بهتر برای همه تا آنجا که ممکن است، برابری مردم و زندگی عادلانه برای همه ، اعتقاد دارد چپ است. اما پیچیدگی و بغرنجی سیٔوال در این است که چگونه می شود همه آنها را محقق نمود؟ ادامه خواندن Continue reading

پروژه فراخوان کنگره عمومی وحدت چپ / دنیز ایشچی

حد اقل از سه سال پیش به اینطرف می باشد که خبرها و اطلاعیه های مربوط به وحدت چپ به صورت فراخوان دعوت از همه فعالین چپ جهت اینکه زیر یک چطر واحد جمع شده و در راه تدوین اسناد و تشکیل ساختار منسجم واحدی برای نیروهای پراکنده این نحله فکری از طرف سه سازمان مطرح میگردد. این خبر شور و شوق امید های فراوانی را در دلها ایجاد کرد. اکنون بعد از گذشت در حدود بیش از سه سال فعالیتها و تلاشهای عمدتا پشت صحنه، این سه سازمان با فراخوان جدیدی سیاسی در داه تشکیل ساختار واحدی برای جنبش چپ، به صحنه آمده اند.این فراخوان هم از تمامی سازمانها و افراد منفرد چپ دعوت به عمل می آمورد تا جهت تدوین اسناد و برنامه ها و تشکیل ساختار واحد نیروهای چپ دموکرات به حرکت در آمده و زیر یک چطر واحدی گرد بیایند. ادامه خواندن Continue reading

مشاهده چپ از دریچه تئوریک – تاریخی / فریبرز ستاری

نخست تشکر دو وجهی و توصیه ای را مطرح می کنم . وجهی از تشکر بخاطر فراخواندن خوانندگان علاقه مند به مسائل چپ می باشد . وجه دوم طرح موضوع بنیادین بوده که قرار است در پرتو مشارکت فعالین سیاسی و علاقه مندان مسائل چپ ایران مورد پردازش قرار گیرند . اما توصیه ام بر این است که این بار نیز نظیر گذشته موضوعی اساسی در دستور ارزیابی قرار گیرد .ولی بلافاصله اهمیت موضوع تحت الشعاع رویدادی قرار گرفته و بررسی مزبور به بایگانی سپرده شود . ادامه خواندن Continue reading

پاسخ به نقی حمیدیان / دامون سروی

ارکس، محک اندیشه را عمل اجتماعی دانست و اگر کسی مارکس را تنها یکی از مراجع قدیمی بداند نه بزرگترین اندیشمند عصر حاضر، آنگاه دست کم به سخن سنجیده خودمانی” به عمل کار بر آید به سخندانی نیست” توجه کند تا دریابد بی پایه سخن نگوید.

تصور کنید پس از سده ها استقرار سرمایه داری در جهان ، نظریه پردازانش گوش مردم دنیا را پر کردند که: جز این نیست. اما کمونیستها نشان دادند که جز این هم هست. سرمایه داری از پس شکستها و پیروزی ها به نظم دلخواهش رسید و حالا نقی حمیدیان می خواهد بگوید این شکست، واپسین مجال چپ است و به بهانه اینکه ریشه از بن بر آمده و فاتحه مارکسیسم لنینیسم خوانده شده دستها را بالا برده و گویا پیرو می خواهد. البته این نخستین بار نیست که از شکست قطعی چپ گفته می شود و بی گمان نقی حمیدیان ( با همه احترام و فرود آوردن سر در برابر پیشینه سیاسی اش) نباید گمان کند که تلاش زیادی برای پردازش این فرضیه کرده است. در انقلابات دمکراتیک و مردمی که چپ ها مستقیم یا در پشتیبانی از رهبران دمکرات حضور داشته اند پس از سرکوب انقلاب و اغلب کشتار کمونیستها و آزادی خواهان ، نظریه پردازان سرمایه داری وابسته و ارتجاع همواره فریاد برداشته اند که فاتحه چپ خوانده شد. ولی باز در مجالی دیگر آنها سر بر آورده اند و یا به شکلی نظم ظالمانه سرمایه داری به چالش گرفته شده وهرگز نمی توان باور کرد این چالش را احزاب سوسیال دمکرات( هر چند اغلب مورد پشتیبانی کمونیستها بوده اند) بر می انگیزند. ادامه خواندن Continue reading

چپ آن است که خود می گوید!/ ف. تابان

اگر بتوانیم خود را از «گفتمان من» نجات دهیم و یا دست کم آن را تا حدودی تعدیل و تضعیف کنیم، آن گاه در خواهیم یافت که «گفتمان مشترک» بین ما چپ ها بیش از آن است که غالبا به آن توجه می کنیم. در اینجا من «گفتمان کلان» یا همان «گفتمان سوسیالیستی» را مدنظر دارم. نباید تاکتیک های معین و روزانه و یا حتی میان مدت سیاسی را با این گفتمان کلان یکی کرد

«افول گفتمان چپ» در کشور ما و در سطح جهانی امری واقع شده و مورد توافق است که احتیاج به بحث ندارد. آن چه احتیاج به گفتگو پیرامون آن هست، چگونگی برخورد ما با شکست ها و ناکامی های چپ در چند دهه ی اخیر است که می تواند راه ما را برای آینده تا حدودی روشن کند.
در این زمینه چند نوع برخورد و جریان قابل ملاحظه است. ادامه خواندن Continue reading

شکست “چپ”!نه بحران “چپ”؟/ نقی حمیدیان

پیشرفت و ترقی و برای شناخت علل تفرقه و تشتت در صفوف جنبش چپ ایران و نجات از بن بستی که سال‌ها است در آن بسر می‌برد، باید مستقیماً به سراغ  بنیادهای سیستم ‌نظری و سیاسی آن رفت.

چپ ایران در طول چند دهه موجودیت خود تحت تأثیرهمه جانبه جهان‌بینی و ایدئولوژی مارکسیستی- لنینیستی  قرار داشت.  بر این باور بود که تنها با این جهان‌بینی می‌تواند واقعیت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ایران و جهان را مورد شناسائی قرار ‌دهد. همه ابتکار و خلاقیت فکری‌اش نیز این بود که این جهان‌بینی را با شرایط مشخص کشورمان به اصطلاح “خلاقانه” منطبق کند!  چپ ایران معتقد بود که مارکسیسم- لنینیسم یگانه “جهان بینی علمی و انقلابی” دوران است. از این رو می‌کوشید با تجهیز هر چه بیشتر به آن همه پدیده‌ها و تحولات و دگرگونی‌های عینی و ذهنی ایران و جهان را شناخته و برای آن راه حل‌های روشن و قطعی به دست آورد. ادامه خواندن Continue reading

فولِ «گفتمانِ چپ» در ایران / رضا پرچی زاده

حدود یک سالِ پیش در گفتگویی خصوصی با دوستی از چپی های قدیم به ایشان گفتم که «گفتمانِ چپ» (Discourse of the Left)، علی رغمِ تمامِ پتانسیل های مثبتِ آن، مدتهاست که در عرصه سیاسی/اجتماعیِ ایران به محاق رفته، و بدین ترتیب جامعه را از مزایای ممکنِ خود محروم کرده – که به نظر من یکی از دلایلِ اصلیِ وضعیتِ نا-به-سامانِ حاضر در مملکتِ ایران می باشد؛ فلذا باید این گفتمان را در ایران «نو» کرد. از قضا ایشان هم با من موافق بود و از این پیشنهاد استقبال کرد. با این وجود، این اشتیاقِ ما به تلاش برای نو کردنِ گفتمانِ چپ در ایران در حدِ همان موافقت مان در جریانِ آن گفتگوی خصوصی باقی ماند؛ چرا که در سالی که در پی آمد بنده به ناگزیر درگیرِ مسائلِ دیگری در صحنه سیاسیِ ایران شدم که مرا از تمرکز بر روی گفتمانِ چپ بازداشت، و به قول سعدی: «دریغا که مشغولِ باطل شدیم/ز حق دور ماندیم و غافل شدیم!» ادامه خواندن Continue reading

چپ در صحنه/ کمال اطهاری

موضوع این یادداشت دعوت به مطالعه تجربه ی کشور برزیل برای یافتن راهبردهای توسعه ی اجتماعی و سیاسی کشور خودمان است. چرا که گذشته از نقاط ضعفی که بی­شک در آن وجود دارد،  اکنون برزیل مشخصات پایه‌ی یگ الگوی توسعه ای را- از وجوه مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی – در مقایسه با دیگر کشورهای جهان دارد. چرا که می­دانیم برزیل در زمان بحران اقتصادی کنونی جهانی بیشترین رشد اقتصادی را داشته و اکنون در کنار چین و هند جزو قدرت­های درجه اول اقتصادی جهان محسوب می­شود. از سوی دیگر، از لحاظ اجتماعی نیز توانسته مقولات نوینی رامانند «حق به شهر» به حقوق اجتماعی خود در قانون اساسی بیفزاید.  همچنین می­توان به معرفی شهر سبز «کوریچیبا» اشاره کرد و یا سامان‌دهی و تواناسازی سکونت گاه های غیر رسمی در چارچوب «بودجه­ریزی مشارکتی»، که همگی مانند حق به شهر  در اسناد سازمان­های بین المللی الگوبرداری شده است، ادامه خواندن Continue reading